Pstrąg źródlany w wędkarskim atlasie ryb

Budowa zewnętrzna

Ten gatunek pstrąga uznawany jest za jeden z najpiękniejszych z całej rodziny ryb łososiowatych. Jest to jak najbardziej uzasadnione, ponieważ charakterystyczne „umaszczenie” tej wspaniałej ryby przechodzi od nieregularnej, pokrywającej cały grzbiet od głowy do ogona mozaiki, przez żółto-pomarańczowe plamy przy linii bocznej ciała, aż po jaskrawoczerwone małe kropki. Kolorystyka pstrąga źródlanego przechodzi od ciemnozielonego grzbietu, przez zielono-żółte boki aż po jasno-żółtą stronę brzuszną. Wzór mozaiki pokrywający grzbiet przechodzi również na płetwę grzbietową, natomiast płetwy dolne posiadają charakterystyczne ubarwienie w kolorze intensywnej pomarańczy, zakończone białymi krawędziami z czarną obwódką. Całe ciało pstrąga źródlanego, podobnie jak u kropkowańca i tęczaka jest wydłużone i delikatnie bocznie ścieśnione. Posiada natomiast znacznie większą głowę, uzbrojoną w szeroko wyciętą i silnie uzębioną paszczę, sięgającą daleko za tylną krawędź oka. Dolna szczęka w charakterystyczny sposób wywinięta ku górze w hak. Ciało pstrąga źródlanego w całości pokryte jest malutkimi łuskami. Pstrągi źródlane są najmniejsze z całej pstrągowej rodziny. Przeciętna długość ciała to 20-35cm, u największych osobników może dojść do 50cm. Natomiast masa ciała u pstrągów źródlanych zamieszkujących wody europejskie to 0,5-1kg. Osobniki przebywające częściowo w wodach morskich i mające dostęp do większych zasobów pożywienia mogą osiągać 3-4kg wagi. Natomiast największy okaz złowiony w swoim naturalnym środowisku, w Kanadzie (Ontario) ważył 7kg.

Występowanie

Środowiskiem naturalnym dla pstrąga źródlanego jest Ameryka Północna i obszar zlewni Atlantyku. Podobnie jak jego „kuzyn” tęczak, został sprowadzony do Europy a także innych części świata pod koniec XIX wieku. W Polsce spotkać go można w niektórych rzekach górskich – pochodzi on jednak tylko i wyłącznie ze sztucznych zarybień a w nielicznych przypadkach z ucieczek z hodowli. Pstrągi źródlane potrzebują nieco chłodniejszej wody i dlatego chętnie zamieszkują bardzo zimne rzeki i potoki o mocnym nurcie. Jednak w przeciwieństwie do potoczaka nie wymaga dużej ilości kryjówek, dlatego z powodzeniem może występować nawet w regulowanych rzekach czy potokach. Natomiast w porównaniu do „kuzyna” tęczaka, również sztucznie zarybionego i aklimatyzowanego w Polsce jest mniejszym wędrowniczkiem i uciekinierem z wód, do których został osiedlony. Obecnie – po tym, jak odstąpiono od sztucznych zarybień pstrągiem źródlanym, jest on bardzo sporadycznie spotykany w najwyższych partiach południowej części naszego kraju – i jest to z reguły ograniczone jedyni do stawów hodowlanych i specjalnych łowisk pstrągowych.
Na fakt zaprzestania zarybień pstrąga źródlanego w polskich wodach złożyło się kilka punktów. Jak na ironię losu, okazało się, że cechy, które początkowo zdawały się być wielką zaletą pstrąga źródlanego nagle zaczęły okazywać się wadami. Jego zalety jak: żarłoczność i chęć atakowania różnego rodzaju przynęt wędkarskich w połączeniu z walecznością, odpornością na niskie temperatury, szybkim rozrostem i możliwością życia bez kryjówek w regulowanych wodach wydawały się początkowo być połączeniem idealnego gatunku do zasiedleń. Szybko jednak okazało się, że dzięki właśnie cechom skutecznie zaczął wypierać naszego rodzimego potoczaka. Do tego dołączył fakt, że w przeciwieństwie do tęczaków mógł odbywać tarło w sposób naturalny. Jednak odbywało się ono z reguły w tym samym czasie, kiedy dochodziło do tarła pstrąga potokowego – przez to dochodziło do wielu krzyżówek. Potomstwo pochodzące z tych krzyżówek, choć przepięknie ubarwione, niestety okazywało się być bezpłodne, a co za tym idzie bez możliwości kontynuacji gatunku. Cóż, myślę, że powiedzenie ”cudze chwalicie, swojego nie znacie…” jest tu jak najbardziej na miejscu…

Żerowanie

Pstrąg źródlany jest typowo drapieżną rybą. Podstawowym pokarmem dla pstrągów występujących wodach śródlądowych są; owady latające nad wodą, larwy muchówek, jętek, ochotek, różnego rodzaju robaki i skorupiaki a także drobny narybek. Silnie występuje także kanibalizm. Natomiast pstrągi wstępujące częściowo do wód morskich – zwłaszcza w okresie wzmożonej konkurencji pokarmowej, mają możliwość poszerzenia swojego menu o cierniaki, małe węgorze a także różne bezkręgowce. Techniki wędkowania źródlaka są identyczne jak w przypadku pstrąga tęczowego i potokowego. Sprawdza się zarówno spinning jak i klasyczna mucha. W okresie letnim, najchętniej rzuca się z wielką żarłocznością na przynęty w intensywnym kolorze pomarańczowym. Równie chętnie bierze na różnego rodzaju woblery w rozmiarze do 5-6cm, zwłaszcza te przypominające narybek własnego gatunku a także imitacje okonków, głowaczy. W wielu przypadkach skuteczne okazują się sztuczne żaby, pijawki czy koniki polne, a także wirówki czy gumy. Po braniu pstrąg źródlany broni się zawzięcie, fundując wędkarzowi pokaz pełni swoich możliwości, jednak często okazuje się, że brak mu takiej wytrwałości, jaką prezentuje nasz rodzimy pstrąg potokowy.

Rozmnażanie

Pstrąg źródlany w celu odbycia tarła wędruje bardzo wysoko w górę rzek, w drugiej połowie roku. Najczęściej w okolicach października. Uciechy godowe odbywają się w tych samych miejscach a także o tej samej porze, co u pstrąga potokowego oraz troci, a przez to bardzo łatwo się z nimi krzyżuje. Jednak potomstwo tych krzyżówek jest niepłodne. Samica składa jaja w jamkach wygrzebanych w żwirowatym dnie. Na 1kg ciała samicy wytwarzane jest ok. 2000jaj ikry. Wylęg następuje zazwyczaj po upływie kilku miesięcy ( w zależności od ciepłoty wody). Dojrzałość płciową samice osiągają w 3 roku życia, natomiast samce z reguły rok wcześniej.

Wymiary / Limity / Rekordy

Wymiar ochronny: brak

Okres ochronny: brak

Limit połowu: 4szt łącznie z pstrągiem tęczowym

Rekord wagowy: 2,52kg i 58cm

Rekord długości: brak danych

Normy Medalowe:

• Złoto: 2,0kg

• Srebro: 1,5kg

• Brąz: 1,0kg